In deel 1 van het artikel over luchtverontreiniging heb ik een zeer algemeen beeld gegeven over de relatie tussen luchtverontreiniging en gezondheidsproblemen zoals longaandoeningen, hart –en vaatziekten en kanker. Fijn stof is een van de belangrijke indicatoren om de luchtkwaliteit te beoordelen. Meten is weten! Dat hebben we gedaan gedurende de maand december 2022. We hebben de gemeten waarden per dag in schema gebracht via de meetpunten wereldwijd uitgezet binnen het project Sensor Community. Wereldwijd zijn er inmiddels 13.350 sensoren actief in 78 landen en zijn er inmiddels bijna 22 miljard metingen uitgevoerd. Al die data worden in 57 onderzoekslabs bijgehouden en voortdurend geanalyseerd. Een briljant voorbeeld van citizen science. In Zutendaal zijn er 2 van deze meetpunten. Een op de Besmer en een in het Dorp. Om enige referentie te hebben hoe het gesteld is in Zutendaal heb ik een aantal meetpunten in een cirkel omheen Zutendaal gekozen waarbij rekening is gehouden met afwisseling in drukkere centra’s en groenere omgeving. De meetputen zijn Zutendaal Besmer, Zutendaal Dorp, Genk centrum, Bilzen Centrum, Lanklaar omgeving Boslaan, Maastricht Centrum en Maastricht Airport. Om de cijfers te kunnen beoordelen geef ik eerst wat toelichting op de afkortingen en begrippen. Het systeem meet de hoeveelheid fijn stof als belangrijke indicator van luchtverontreiniging. We meten dagelijks en continu 2,5PM en 10PM. PM2,5 is fijnstof (Particulate Matter) waarbij de deeltjes kleiner dan 2,5 micrometer doorsnee zijn. Deze zijn naar huidige inzichten schadelijker voor de gezondheid dan PM10 . Het ultra fijnstof is nog kleiner en kan rechtstreeks tot in de bloedbaan doordringen. De gemeten waarden worden uitgedrukt µg/m3 (microgram per kubieke meter). Landen zijn verplicht een alarmfase te hanteren wanneer de vervuiling onaanvaardbaar wordt. Voor Vlaanderen is dat 35 µg/m3 2,5 PM. Recent was er weer alarm op 16-17 december. In bepaalde regio’s werd een snelheidsbeperking ingevoerd en gold er een verbod op houtverbranding! Dit ter bescherming van de volksgezondheid. Laat een zaak duidelijk zijn, ook al blijf je onder deze grenswaarden dan betekent het nog niet dat er geen probleem is met onze luchtkwaliteit in relatie tot gezondheid! Als je de PM10 en PM2.5 normen van de WHO opzoekt, dan zie je dat die veel lager liggen dan de Europese/Vlaamse normen. Volgens de WHO is er geen veilige ondergrens als het op luchtvervuiling aankomt. Er zouden al negatieve gezondheidseffecten optreden bij concentraties vanaf 5 microgram/m3 PM2.5. Of deze normen haalbaar zijn, is een andere zaak. Bovendien hangt de schadelijkheid van de luchtvervuiling ook af van wat er op de partikels zit. Luchtverontreiniging is het grootste gezondheidsrisico voor het milieu in Europa en draagt bij tot meer dan 400.000 vroegtijdige sterfgevallen per jaar. Zo zal verbranding van behandeld hout met lijm of chemische stoffen een directe kwalijke bedreiging vormen voor onze gezondheid en het milieu! De kwaliteit van lucht moet dringend beter onder controle komen. Via de hier aangegeven link kun je de gemeten waarden in Zutendaal en zijn omliggende gemeenten bekijken. ( Zutendaal Dorp was jammer genoeg niet altijd afleesbaar). Ga naar deze meetstaat link: https://natuurlijkzutendaal.be/verborgen/metingenoverzicht/
De hoogste dagwaarde is in het schema aangegeven in rood, de tweede hoogste dagwaarde in Oranje.
De bedoeling is een algemene indruk te geven van onze luchtkwaliteit. Wat opvalt is : – dat Maastricht centrum en Maastricht Airport over het algemeen veel beter scoren. – de groene zones Zutendaal Besmer en Lanklaar omgeving Boslaan veel slechter scoren dan de centra met druk verkeer. Wellicht is houtverbranding de verklaring. In een groene zone is rechtstreekse en goedkopere beschikbaarheid van hout aanwezig. Andere belastende factoren voor fijnstof zijn zeker niet “meer” aanwezig voor de genoemde groene zones. Houtverbranding in Vlaanderen veroorzaakt 25 tot 30 % van de totale fijnstof uitstoot ( in winterdagen ligt dit nog een stuk hoger) en legt derhalve een erg bezwarende claim op de volksgezondheid. Vele instanties die bezig zijn met luchtkwaliteit en volksgezondheid geven adviezen in verband met vormen van houtverbranding. Het is momenteel verboden om nog behandeld hout te verbranden gelet op de gevolgen voor de volksgezondheid!
