Stilaan sluipt 2024 dichterbij en voor we het beseffen behoort 2023 tot het verleden. We vierden nog niet zo lang geleden de erfgoedboom op de speelplaats van de vroegere jongensschool en staan nu alweer voor een nieuwe keuze: de erfgoedboom van 2024. We willen deze keer niet de individuele boom in het daglicht stellen maar wel de bomenrijen die steeds zeldzamer worden. Ja, we gaan in 2024 voor de dreven en lanen. Een laan is een weg met aan beide kanten bomen. Van oudsher is een dreef een brede landweg, waarover vroeger het vee naar locaties gedreven werd waar het kon grazen. Zo’n kudde werd ook wel een drift genoemd. In de buurt hebben we voorbeelden van beide: Alden Biesen in Bilzen en Pietersheim in Lanaken. Maar ook Zutendaal, weliswaar op kleinere schaal, kent voorbeelden van dit landschappelijk erfgoed.
We stellen er drie aan u voor. U mag kiezen welke uw voorkeur wegdraagt.
info@soennesenswaerdes.be of 089 62 94 5
- ‘Bij Jaone’
Wie in 1978, het Jaar van het Dorp, aan een dorp dacht, zag meteen het landelijke, de boerderijen voor zich. De Zutendaalse boerengilde, die de oudste parochiale
vereniging was en gesticht werd omstreeks 1895, deed met een opendeurdag mee aan het Jaar van het Dorp. Een 30-tal nog in exploitatie zijnde boerderijen konden bezocht worden en zes daarvan kregen op voorstel van de inwoners een aangepaste
naam. De gemeente zorgde voor de naambordjes. Eén van die boerderijen was van de familie Valkenborg-Gorissen in de Sint-Rochusstraat. Ze kreeg de naam Lindenhoeve. Het bordje hangt er nog steeds. Terecht. Als je op de oprit naar de boerderij komt, word je overweldigd door een majestueuze lindendreef. Met trots en fierheid mogen de huidige bewoners van de boerderij terugkijken naar de geschiedenis van deze
plaats. Reeds in 1850 stond op deze plek een boerderij en langs de Sint-Rochusstraat een kapel, gebouwd in 1849. De kapel werd in 1925 verplaatst naar de 15 Augustusstraat, waar ze nu nog altijd staat. Ze draagt, net als de boerderij, de naam ‘Jaone’. In het midden van de 19de eeuw woonde hier een zekere Christiaan (‘Jaon’) Lambie. Hij was landbouwer-herbergier en van 1893 tot 1904 burgemeester van Zutendaal. Een dienstknecht van hem heette Joannes Gorissen en zo kwamen de boerderij, de kapel en de lindendreef in handen van de familie Gorissen. Al die tijd heeft ze zorg gedragen voor gebouwen en bomen.
- Mooi Zutendaal op het vakantiepark Landal
In de jaren zeventig van vorige eeuw begon een Nederlandse familie met de uitbouw van een camping op de Paulusberg, gelegen tussen de Roelerweg en de Gijzenveldstraat. In dit gebied lagen weilanden en bossen en mettertijd verschenen er caravans, tenten en weekendhuisjes. En een zwembad met speeltuin. Voor tal van Zutendaalse jongens en meisjes was dit de uitverkoren plek om onder de grote vakantie bij mooi
weer te vertoeven. Waar weinigen oog voor hadden, waren de reusachtige tamme kastanjebomen die een prachtige dreef vormden vanaf de Roelerweg parallel met de Gijzenveldstraat. Net als het gebouwtje, dat later onder de naam ‘De Roeler’
uitgebaat zou worden als horecazaak, maakten deze bomen deel uit van een adellijk domein. Op een oude topografische kaart van 1898 staan zowel het gebouw als de dreef al getekend. Met een rijke geschiedenis achter zich, eigen aan domeinen van mensen met blauw bloed, zouden deze kastanjebomen als ze konden praten, veel kunnen vertellen. De oude knarren verdienen respect en zijn een waardevolle schat
op het vakantiepark Mooi Zutendaal dat momenteel uitgebaat wordt door Landal, een toeristische reus uit Nederland.
- Asserweg
Mobiliteit is ingewikkeld geworden. Niet alleen is er veel meer verkeer dan vroeger maar ook de middelen om zich te verplaatsen zijn vele malen diverser geworden dan
pakweg 50 jaar geleden. Koning auto moet andere vervoers- en verplaatsingsmiddelen naast zich dulden. Niet alleen dat maar ook de bevoegdheden inzake het verkeer zijn verdeeld. Er zijn niet alleen rijks- of staatswegen, provinciale wegen, gemeentelijke wegen maar hierin zijn ook nog eens onderverdelingen. Eén van die wegen is de Asserweg, die binnenkort door de hogere overheid wordt overgedragen aan de gemeente. Dat lijkt simpel maar een overdracht houdt ook het onderhoud in. De Asserweg is al jaren onderbroken en dient enkel nog voor lokaal verkeer. De bewoners genieten aldus al jaren van de rust en de eikendreef langs beide kanten van de weg. Deze oude rijksweg, N730, oogt nu anders dan vroeger als je hem oprijdt en tegen een laag tempo, te voet, met de fiets of de auto, de grote eiken ziet passeren. Ontharding zou de bomen goed doen en de Asserweg de status van laan kunnen bezorgen.
